انواع خواب و مراحل خواب
خواب فرایندی طبیعی است که هر 24 ساعت اتفاق میافتد و در آن حالت فرد نسبت به اتفاقات اطراف خود نا آگاه است ، خواب دارای 2 مرحله اصلی میباشد.
مرحله اول خواب غیرسریع چشم ( NREM ) یا خواب آرام گفته میشود و مرحله دوم خواب با حرکات سریع چشم ( REM ) است که خواب فعال یا خواب متناقض هم گفته میشود.
جابجایی بین مراحل 1 و 2 در خواب شبانه حدود پنج بار اتفاق می افتد و هر چه به صبح نزدیكتر شویم میزان خواب دیدن افزایش می یابد ، در جریان یك خواب طبیعی تقریبا هر 2 ساعت یك بار به مدت یك یا دو دقیقه بیدار میشویم ولی معمولا آن را بیاد نمی آوریم ولی اگر در این حالت از قبل اضطراب داشته باشیم یا در اطراف ما سر و صدایی باشد احتمالش بیشتر است که این دوره های بیداری را به یاد آوریم.
مرحله اول خواب NREM
در مرحله اول خواب NREM احتمال خواب دیدن بسیار کم است و اگر هم خواب ببینیم آن را فراموش میکنیم ، در این حالت مغز آرام بوده ولی بدن حركت میکند ، در این هنگام هورمون ها آزاد شده و وارد سیستم گردش خون میشوند و بدن به ترمیم خستگی ها و فرسودگی های حاصل از فعالیتهای روزانه میپردازد ، این نوع خواب دارای چهار مرحله است …
1. مرحله پیش از به خواب رفتن : در این مرحله عضلات آرام میگیرند، ضربان قلب كند شده و دمای بدن كاهش میابد.
2. خواب سبك : در این مرحله هنوز میشود به سادگی و بدون احساس گیجی از خواب بیدار شد.
3. موج آهسته : در این مرحله فشار خون كم میشود، ممكن است در خواب صحبت كنیم یا راه برویم.
4. خواب عمیق با موج آهسته : در این حالت از خواب بیدار کردن ما سخت است و در صورت وقوع احساس گیجی خواهیم کرد.
در نخستین مراحل خواب ما هنوز بیدار و هوشیار هستیم و مغز امواجی به نام امواج بتا تولید میکند که دارای فرکانس بالا و دامنه پایین هستند ، به مرور که مغز شروع به آرامش یافتن میکند امواج کند تری به نام امواج آلفا متصاعد میشوند که دارای فرکانس پایین و دامنه بالا هستند.
در این مدت ممکن است احساس عجیبی را تجربه کنیم که توهم پیش خواب نامیده میشود ، مانند احساس افتادن از جایی یا شنیدن این که کسی شما را صدا میکند یا تکان خوردن ناگهانی بدن و …
مرحله دوم خواب REM
در مرحله دوم خواب REM كه سرتاسرشب چند بار اتفاق می افتند و ما طی آن خواب می بینیم و دراین نوع خواب كه حدودا یك پنجم زمان خوابیدن را به خود اختصاص میدهد ، ماهیچه‌های بدن در حال استراحت هستند ولی مغز بسیار فعال بوده و چشم ها به سرعت به چپ و راست حركت میكنند.
امواج مغزیِ عمیق و کند به نام امواج تتا و دلتا در این مرحله مشاهده میشوند ، این مراحل دوره‌گذار بین خواب سبک و خواب بسیار عمیق است و هوشیاری به کمترین سطح خود می‌رسد.
خواب REM در بزرگسالان حدود 20 درصد از کل خواب را تشکیل میدهد ( حدود 90 تا 120 دقیقه از خواب شب ) ، مقدار خواب REM در سنین مختلف متفاوت است یک نوزاد بیشتر از 80 درصد در خواب REM است.
خواب REM با کاهش سروتونین در مغز همراه است بنابراین خواب REM یا عمیق در افراد افسرده زودتر اتفاق میفتد !
